Verlies van gezondheid

Er zit een verschuiving in de focus van het behandeltraject. Van curatief behandelen wordt er overgeschakeld naar preventief behandelen. Mijn oncologisch verpleegkundige leidt de verschuiving in door met ons getallen en statistieken te delen over terugkeer van de borstkanker en de kans daarop. Ik word er onzeker van.

Ik zag het niet aankomen, ik was bezig met de kuren overleven. Misschien denk je: ‘Dat is toch logisch.’ Ja, dat is het. Maar het diepe besef dat de kanker, ondanks al mijn en onze inspanningen, ook weer terug kan komen … Dat besef raakt me diep. Ik voel de angst rond mijn hart.

‘Hoe gaat het vandaag met je?, vraagt de fysiotherapeut. Ik zit op de fiets en wérk me door de training heen. ‘Het gaat vandaag niet zo lekker’, zeg ik.
‘Ik ben moe van de bestralingen, heb een oogontsteking van de doelgerichte therapie en stijve gewrichten van de anti-hormoontherapie. Ik ben er helemaal kláár mee. Iedereen denkt dat ik klaar ben met de behandelingen, maar ik moet nog vier maanden kuren. Ik kan niet meer. En waar doe ik het voor?’

Hij reageert: ‘Dit is het zwarte gat.’
En ja, zo voelt het inderdaad. Alsof ik in een zwart gat zit.
Hij gaat verder: ‘We zien dat je er de afgelopen maanden best goed doorheen bent gekomen, maar je ontkomt niet aan het zwarte gat. Zal ik het uitleggen?’ Ik knik met een brok in mijn keel.

‘Door de zwaarte van de chemokuren stijgt de cortisol in je bloed. Het is een stresshormoon. Je bent gestrest, maar ook gefocust. Je gaat er een beetje van zweven. Zo overleef je de chemo’s. Na de chemokuren kun je weer een beetje ontspannen, dan daalt de cortisol. Maar dan ga je je ook realiseren wat je allemaal hebt doorstaan.’ Na deze uitleg kijkt hij me vriendelijk aan.

Ik laat de informatie bezinken. ‘Ja’, zeg ik. ‘Als ik er nu op terugkijk, begrijp ik niet hóé ik het heb gedaan. Al die behandelingen, de operatie, de bestralingen. Hoe hebben mijn lichaam en ik het voor elkaar gekregen? Hoe hebben we het volgehouden?’

Het antwoord van mijn fysiotherapeut heeft me zeker geholpen. Ik begrijp nu waar ik zit, in het zwarte gat, en er is een verklaring voor. Dat weten ontspant me wel, maar daarmee is mijn verdriet niet over en het sombere gevoel is er ook nog. Dat vraagt tijd en zelfzorg, weet ik. ’s Avonds ga ik uitgebreid in bad.

Ik voel me de dagen er na wel steeds meer ontspannen, maar de inslag komt toch nog onverwacht. Dat ik met deze ziekte, kanker, mijn gezondheid verloor. Ondanks dat de behandelingen goed aanslaan en mijn vooruitzichten goed zijn, is er kans op terugkeer.
En dat maakt me zó bang! Ik wil dit nóóit meer meemaken. En ik weet niet wat ik moet doen als het terugkomt? Wat dan?! Ik voel paniek.
Ja, ik zit echt in het zwarte gat. ‘Niet bewegen, Willy. Laat het maar omhoog komen.’

Als ik familie en vrienden spreek, deel ik waar ik zit: in het zwarte gat. Niet iedereen kan dat ontvangen, dat begrijp ik. Maar ik weet dat het helend is om me te uiten, om me uit te spreken, en om mezelf te hóren vertellen over het zwarte gat waar ik in zit. De tranen stromen. En dat is gezond.

Deze dagen ben ik ook veel met aquarelverf in de weer. Ik heb zelfs een online cursus aangeschaft. Werken met aquarelverf is lekker waterig en als beginner heb ik het nog lang niet in de vingers. De verf stroomt, mengt, stopt. Ja, het is nog ontdekken wat de verf en het water doen. Het is fijn om op deze manier met mijn intense emoties om te gaan.

Verlies van gezondheid, ik merkte in mijn praktijk al dat dit ‘van een andere orde’ is. Anders dan het verlies van bijvoorbeeld je levenspartner, familielid, baan of huis. Ik bedoel niet dat het ene verlies groter of kleiner is, want verlies is een persoonlijke ervaring. Het heeft te maken met waar het verlies is; intern of extern, in jezelf of buiten jezelf.

Ik ervaar het verlies van mijn gezondheid als een verlies in mezelf. Het verlies raakt mijn zijn, en ik kan er zelfs mijn bestaan, mijn leven mee verliezen. Ik ervaar het diep in mezelf en kan er niet van weg. Het verdriet om dit verlies heeft mijn hart gebroken.

Met een vrouw die mijn blogs leest heb ik een fijne uitwisseling. Via de mail krijg ik van haar een mooie reactie op mijn rouw om het verlies van mijn gezondheid. Ze verwijst naar het boek The Grieving Body van Mary Frances O’Connor, die schrijft dat de rode draad van vrijwel alle rouw het verlies is van een stuk van jezelf. En dat voelt waar voor mij. Ik verloor de gezonde Willy.

Een jaar geleden had ik de diagnose borstkanker. Na een intens emotionele periode besloot ik toch te gaan behandelen, want ik wilde mijn leven niet verliezen. Ik leef nog, en mijn vooruitzichten zien er goed uit. Maar niemand weet of de kanker terugkomt.

Ik verloor de gezonde Willy.
Ik weet niet hoe mijn toekomst er uit ziet.

Komt ze terug?
Kan ik mijn hart weer helen?

---

Wil je op deze blog reageren? Heb je een vraag of een opmerking? Stuur me dan een berichtje: willy@effectiefrouwen.nl of via de contactpagina. Ik reageer altijd al zal het onder de huidige omstandigheden wat later zijn.