Rouw en kunst

‘Kan ik wat bij je afgeven? Ik heb iets wat jou en Effectief Rouwen kan helpen?’ Een paar dagen later staat hij voor de deur. De koffie loopt al.

Hij vertelt dat hij naar een kunsttentoonstelling is geweest en dat hij toen aan rouwen en aan mij moest denken. Aan rouw omdat hij tekeningen zag die beelden lieten zien van donker naar licht. En omdat de tekenaar zeer bekwaam was in het tekenen van transformaties, het geleidelijk en natuurlijk veranderen van vormen en inhoud. Ik schenk de koffie in.

Terwijl hij een boek overhandigt, vertelt hij verder: ‘En ik moest aan jou denken omdat jij mensen helpt in donkere dagen door ze het licht te laten zien. Jij hebt mij uitgenodigd om mee te veranderen in een leven waarin alles anders was.’
Hij laat een paar tekeningen in het boek zien. Ik herken wat ik zie. Niet het werk van de tekenaar, wel wat ik vorig jaar in het Alhambra in Granada zag. Ik herken het direct omdat het mij toen zo fascineerde dat ik bleef kijken. Ik had er bij willen gaan zitten om het helemaal tot me te nemen.
En zo schrijft de tekenaar, M.C. Escher, het ook in zijn voorwoord: ‘Dat hij in de ban raakte van de patronen van de Moorse architectuur in het Alhambra terwijl hij die schetste.’

Alles verandert continu. Jij, ik, alles. Rouw is een periode in je leven waarin ‘de verandering’ je diep kan raken. In je dagelijks leven, je hart, je lijf, in je plannen en je toekomst. Die verandering is vaak de aanleiding tot nog meer veranderingen, maar dat wil je niet. Je voelt weerstand en biedt dat ook.
Je biedt weerstand om jezelf te beschermen want je wilt niet nog meer veranderingen, niet nog meer pijn. Door weerstand te bieden, verkramp je en raak je vermoeid. Weerstand bieden belemmert ook de natuurlijke beweging van het rouwproces. Er is moed voor nodig om de weerstand op te geven en je over te geven aan het natuurlijke proces.

De overgave biedt je de rust en ruimte waar je naar verlangt. In die rust en ruimte hoef je niet meer te strijden, maar mag je je intuïtie volgen. In die rust en ruimte kun je meebewegen, mee stromen en mee-veranderen.

Kun je het omgaan met verlies zien als een kans om jezelf te bekwamen in het mee-veranderen? Je hebt er je leven lang profijt van!


Ik groeide in mijn jeugd niet op met kunst, literatuur of muziek. Er waren andere bronnen van voeding en inzicht zoals groei en bloei, de seizoenen en de cyclussen in de natuur. Tijdens mijn rouw begon ik pas te luisteren naar klassieke muziek en voelde ik de diepe, helende werking ervan. Later experimenteerde ik met verf en het mengen van kleuren wat mijn nieuwsgierigheid prikkelde naar kleur en beweging op papier. Het waren allemaal bewegingen naar een dieper innerlijk niveau die in de opleiding tot holistisch therapeut nog meer werden gestimuleerd en verdiept. Sinds een paar jaar komt er steeds meer kunst op mijn pad. En nu krijg ik zelfs de erkenning dat wat ik uitdraag bij verlies en rouw ook in kunst wordt herkend. Meer over mij.                                                                          

Helpt kunst jou bij je rouwproces? Ben je zelf creatief en/of kunstzinnig actief? Wil je dat met me delen? Stuur een berichtje naar willy@effectiefrouwen.nl of via het contactformulier. Ik reageer altijd.

De afbeelding is uit het boek: Tekeningen en Grafieken van M.C. Escher.